Дзеці ночы

— Ты, лярва, павінна радавацца, што Гасподзь даў табе жыццё, што кожны дзень можаш бачыць сонца і неба, гава­рыць з людзьмі і са мною, што дыхаеш і чарку бярэш, шго можаш ногі рассунуць пад любімым мужыком.

— Магла,—— неахвотна буркнула дзяўчына.

— Ты, дзеўка. не крыўдуй, але мне здаецца, што цябе некалі прысгукнулі з-за вугла пыльным мяшком. Колькі я ужо талды­чу табе, ш го на былым Вілене свет клінам нееышоўся. I не яго аднаі о матухна-прырода надзяліла хазяйствам ніжэй пояса.

— У цябе адно ў галаве, старая ты брында,— без усялякай злосці прамовіла Нінка, і яе схуднелы твар кранула лёгкая усмешка.

— Вось-вось, аж навокал пасвятлела,— узрадавалася Кірылаўна, улавіўшы змену настрою дзяўчыны.— Не такі ён быу ужо і герой, калі знік быццам у нрорве і на развітанне нават не падзякаваў за цеплыню, якой ты адорвала яго. Хрэн з ім, тваім Віленам. Трэба жыць па-новаму: душу і цела нарас­пашку! — Кірылаўна аж прытопнула нагой па заплёваным гратуары з недакуркамі каля лаўкі.— Але ж не забывай, што бяздумна галавы губляць не трэба. Галоўнае не разяўляць рот, каб, крый божа, не патрапіць на прыдуркаў, іх цяпер хапае. Не шукай на баку з тоўстымі кішэнямі, а жыві з нашынскімі. У нас свая дзяржава, свой свет з нашымі законамі і правамі.

Прыгледзься ўсё ж да Юркі. Калі паразумеешся, то будзеш жыць не горш, чым пры тым байструку. Юрка цябе ў крыўду ані кому не дасць. Ён жылісты, прабіўны хлопец. А ручышчы! Ты бачыла, якія ў яго кулакі? Hi адзін да цябе забулдон не падыдзе. Станеш проста каралевай сярод нас. Калі хочаш, то я шапну Юрку, што і ты прыглядваешся да яго. Ён-то не адзін ужо раз дапытваўся ў мяне пра тваю светласць, дзеўка.

— У цябе слоўцы, што ў свецкай дамы з Ландона ці Парыжа.

— А я ж некалі і сваццяй была.— Кірылаўна зайшлася грудным глыбокім кашлем.— Во зараза, ці не чахотка ужо ў мяне.— Старая саўганула руку ў кішэню замусоленага, некалі зеленаватага пінжака і дасгала змяты пачак з-пад цыгарэт «Ас­тра». Няспешна высыпала недакуркі на другую далонь, пакорпалася ў іх, шукаючы даўжэйшую прыгашаную цыгарэтку, і, пстрыкнуўшы недзе падабранай занальнічкай, задыміла.

— Бяры, калі хочаш,— працягнула старая далонь да Нінкі.

Дзяўчына адмоўна пахітала галавой.

— Грэбуеш? I правільна робіш.

— Не хачу. Яшчэ не ўцягнулася.

Правільна маракуеш. Не трэба налягаць на тытунь. Здароўя ён не прыбаўляе.

— Ці думаем мы пра тое здароўе, Кірылаўна?

— Як прыхопіць хвароба, то ўспамінаем.

— Можа, калі дыхаць няма ўжо чым.

— Вось-вось. Я і хвалю цябе, дзеўка, за тое, што не смокчаш заразлівы дым, не прыкурваеш адну ад адной. Паглядзі на мяне. Трыццаць з хвастом годзікау я неразлучная з цыгарэтамі. і, ты спытай, што яны мне добрага далі?

— I што?

— А тое, што маю колер твару, як цыгарэтны попел ці асфальтаваныя дарогі ў нашым горадзе. Ды яшчэ чахотку ў лёгкіх...

I ўсё ж Нінка была ўпэўнена, што з Віленам здарылася не­шта дрэннае, а мо і непапрауна жахлівае. Яе сэрца падказвала: хлопцу трэба дапамога. Не чыя-небудзь, а менавіта яе, толькі яна адна зможа выратаваць любага, засланіць ад густой, чорна-ліпучай небяспекі, якая навісла над яго галавою.

Сёння Нінка, наездзіўшыся уволю па другой лініі метро, гадзінам к дванаццаці выйшла на станцыі «Пушкінская». Ся­род натоўпу пасажыраў яна нічым асаблівым не вылучалася: чорныя падстрыжаныя да плячэй валасы падкручанымі кончыкамі звісалі на свежы аранжавы світэр (нядаўна яго падараваў дзяўчыне Юрка), на маладой гладкай скуры твару спелымі яблыкамі-малінаўкамі засгыў ядрана-здаровы румя­нец. Сіняватая глыбіня вачэй на дзіва прапарцыянальным тварыку прыцягвала гюзіркі маладых хлопцау. што сгаялі ў пераходзе метро і гандлявалі аўдыё і відэакасетамі. Маладыя людзі. звыклыя да няспыннага патоку гараджан, што паспешліва крочылі міма іх, як па невядомым загадзе, спынялі сваю ўвагу менавіта на Нінцы. Толькі ж у яе сумных вачах не ўспыхвала аніякай зацікаўленасці да пажадлівых позіркаў. Хваля пасажыраў, што выйшлі з чарговай электрычкі метро, радзела, змяншалася. Нінка запаволіла крок каля даўгаватага рада выстаўленых на продаж яркіх букегаў кветак. Ружы розных колераў і адценняў, гладыёлусы, гіяцынты і герберы, россып гваздзікоў на пругкіх ножках, садовыя сціплыя рамонкі заварожвалі сва­ёй гарманічнасцю. I неяк не заўважалася побач з імі бруднаватая сцежка ад пасажыраў, якія, быццам заведзеныя механічныя цацкі, паспешліва сноўдаліся вакол. Пах кветак цяжкавата. на­ваг немагчыма было ўлавіць у гэтым бетанаваным падзямеллі. Ён, гэты чароўны і казачны пах, рассыпаўся. блытаўся. перамешваўся з нахамі нечыва, якое выстаўлена было ўпрытык з квегкамі, а і дзвярэй аптэкі, ш го гулілася насупраць пад святлом неонавых лямпаў, выносілася спеціфічна пругкаватая хваля лекаў. Тут жа, як быццам знарок, стаялі сталы і стэлажы са свежымі газетамі і часопісамі, томікамі кніг для дарослых і дзіцячай літаратуры. Друкарская фарба абвалаквала букеты кветак, забівала лёгкую і цнатлівую чароўнасць пялёсткаў руж.

У Нінкі не выходзіў з галавы сённяшні сон. Мо яна і пай­шла з-за яго пакатацца ў метро, каб хоць крышачку развеяцца.

Перад гэтай ноччу з самага вечара да яе падышоў Юрка (з ім дзяўчына жыла ўжо, як шуткавала Кірылауна, у чатыры нагі, каля месяца) і пахваліўся, што ён дамовіўся з адным выпівохам на начлег у яго кватэры. Плата невялікая — пляшка віна. А там, у кватэры новага сябрука па чарцы, можна і памыцца, паспаць па-людску, урэшце, паглядзець, хай сабе і чорна-белы, тэлевізар. Усё гэта Юрка выгаворваў з яўнай радасцю. У яго аж загарэліся агеньчыкі ўдачы ў шараватых ва­чах. Прытым і ехаць недалёка, ва Уручча. Нінка без асаблівых угавораў згадзілася. Тым больш што апошнім часам ёй было не прывыкаць да розных начлегаў па чужых кватэрах. Прайдоха Юрка часта знаходзіў падаглівых мінчан, якія з радасцю прымалі іх у сябе за чарку таннага пойла. У асноўным гэта былі пенсіянеры, якія збіралі пустыя пляшкі каля вакзала. I хоць Кірылаўна ганяла іх са сваёй тэрыторыі бамжатніка, як памыйных катоў, але яны, як рыбы-прыліпалы, не маглі адарвацца ад прыбытковага шклянога заробку вакзала. Асабліва густа туляліся пенсіянеры вакол чыгуначнай пачакальні і россыпу кіёскаў з прахаладжальнымі напоямі і паштучнай продажы піва спякотна-млоснымі летнімі днямі і начаткам залацістай восені.

I на гэты раз у кватэры новага знаёмага ўсё было як звычайна: парэзаныя гуркі на падранай цыраце стала, акрайчык хлеба, мутнаватыя, ад частага мацання, чаркі-стограмоўкі, крывяная каўбаса і тры пляшкі «Крыжачка», яшчэ закаркаваныя. Двухпакаёўка Лёніка-пенсіянера была раскошнай у параўнанні з вакзальнымі лаўкамі і гарышчамі ці з сядзеннямі электрычак у тупіках, дзе часцяком начавала Нінка з цяпер ужосваім Юркам. Мужчыны выпілі, прыгубіла і яна. Старэнькі радыётранзістар назамежнай хвалі прадракаў слухачам прыход на зямлю года д’ябла. Маўляў. што гры дзевяткі надыходзячага перадапошняга года другога тысячагоддзя — гэта не ш го іншае, як перавернутая пячатка чорных сілаў цемры. Пячатка зла, якая знішчыць чалавецтва, што па самую макаўку апусцілася у бяздонныя грахі і распусту.

Нінцы не хацелася піць у гэты позні вечар. Яна, цяпер ужо не жадаючы сама таго, узгадала Вілена. Успамін пра яго нахлынуў нечакана і спантанна. Дзяўчыне нехта невядомы і нябачны ціхенька шапнуў на вуха: «Паглядзі ў зацемненае ноччу шкло акна. Прыгледзься, прашу цябе».

Нінка ўталопілася зрэнкамі на чорныя шыбіны з адбі гкам святла лямпачкі ў іх. Спачатку яна нічога не ўбачыла, акрамя адлюстраванняў гаспадара кватэры Лёніка і Юркі, якія ня­спешна хрумсцелі гуркамі, заядалі чарговую порцыю «Крыжачка». Але вось ледзь бачна насупраць акна начало малочна згушчацца паветра. Бясформенная аблачынка даўжэла. пашыралася ў бакі, выцяі валася мроістым сгрыжнем і, нарэшце. абмалявала чалавечыя контуры. Нінка ледзь не ўскрыкнула ад нечаканасці, але той жа невядомы голас супакоіў: «Не хвалюйся і не бойся. Усё будзе добра. Толькі глядзі і не адрывай вачэй, яшчэ слухай госця. слухай уважліва — і ты пачуеш яго». Дзяўчына нават не міргнула ні разу. Яна прыліпла позіркам да малочна-мроістай постаці. Цяпер, як ні дзіўна. але Нінка магла разгледзець нават і твар нечаканага і няпрошанага гос­ця... Гэта быу Вілен. Яе Вілен. Праўда, без свайго цела, але ён. Той, хто збег ад Нінкі, хто пакінуў яе, у каго яна паверыла ці не ў апошні раз у жыцці. «Вілен. мой любы. Мой здраднік і мучыцель»,— бязгучныя словы паляцелі думкаю да прывіднага згустка паветра.

«Я рады бачыць цябе, мая дзяўчынка. Рады, ш го ты жывая і. здаецца. не забылася яшчэ на таго Вілена, якога ведала раней».

«I не сорамна пра такое казаць? Я ледзь не звар’яцела, калі ты збег, растаптаў маю веру, маё каханне, што нарадзілася дзякуючы табе і засохла бутонам на корані, так і не распусціўшыся».

«Ён вінаваты. Я не пярэчу, не апраўдваю».

«Ён? А хто ж у такім разе ты?»

«Я тая часцінка лепшага і свеглага, што яшчэ засталася у Віленавай душы і целе, шго не падпарадкавана пакуль згуонай чорнай сіле».

«Ён у небяспецы?!»

«Так. I ў вельмі вялікай».

«Але ж Вілен жывы?»

«Толькі целам. I тое хутка яму не будзе належаць».

«Мне можна пабачыцца з ім?»

«Не спяшайся. Час яшчэ ёсць. Я дапамагу. Мне цяжка весці барацьбу за яго ў адзіночку. Я аслаб. I дзень за днём мне усё невыносна пакутліва трымацца ў яго целе. Вой... чую, што сюды набліжаецца чорны мслстр яго душы. Ён дабівае, высмоктвае маю энергію. Трэба бегчы, знікаць».

«Пачакай яшчэ хвілінку. Раскажы далей...»

«Нямашака часу. Паспрабую ноччу прабіцца да цябе. Ра­ней кладзіся спаць і старайся думаць пра Вілена, глыбока і настойліва думаць, перш чым заплюшчыш вейкі».

Нешта стрэльнула за акном. Усё роўна як пакрышка з камерай у грузавой машыны. I адразу Нінка заўважыла, шго праз шыбіну у кухню ўварвалася смалісга-дзёгцевая пляма згустак і смуродліва распаўзлася пад столлю. Дзяўчына адчула, як быццам бы ў яе мозг заскочыў і пратыкнуў яго сноп вострых іголак. свярдзёлкамі забуравіла ў вушах, а патыліцу схапіла сутарга.

«Запомні, пагаскушная шлюха, што адны народжаны для святла, а другія — для вечнай цемры!»

Ад грамавога рогату ў Нінкі пабралася пупырышкамі скура на ўсім целе.

— Табе дрэнна? — Юрка п'янавата нахіліўся да дзяўчыны і няўмела абняў за плечы.— Нейкая бледная ты, быццам з марозу. Выпі чарку сугрэўнага, адразу палягчэе. Налівай ёй, Лёнік.

— Не хачу я,— адмахнулася Нінка.

— На два пальцы ў чарку накапаю,— нясмела прапанаваў Лёнік.— Замест лекаў будзе табе.

— Адвяжыцеся, хлопцы,— паспрабавала ўсміхнуцца дама.— Даканчвайце самі, тут вам па камарынаму глытку засталося.

Юрка адхіліўся ад сяброўкі, вальней сеў на табурэтцы, рас­слаблена выцягнуў ногі пад стол. Ён добра ведаў: калі Нінка чагосьці не хоча рабіць, то ўжо ніякія ўгаворы не дапамогуць.

Яна будзе сгаяць на сваім да апошняга. Хлопец удыхнуў на поўныя грудзі. павёў галавою па баках, прынюхаўся:

— Лёнік, табе не здаецца, што на кухні запахла пратухлымі яйкамі ці то серай. Падобны пах мае брыдкая мазь ад каросты.

— Ну ты і прыдумаў,— захмялела выставіў жоўтыя, напаўз’едзеныя зубы гаспадар кватэры.— Я не помню, калі апошні раз на патэльні курыныя яйкі сквірчэлі, а ты гаворыш пра тухлыя. А серай і ад гарэлых запалак можа патыхаць.

— Пры нюхайся,— настойваў Юрка.

Лёнік цегануў у грудзіну сваім носам-рубільнікам пракуранае паветра кухні, на хвіліну затрымау яго ў лёгкіх, выдыхнуў:

— Нешта такое ёсць. Ат, якая розніца, налівай яшчэ па каліўку, сам паглядзіш: усялякія пахі знікнуць, атрафіруюцца без нас.— Лёнік высгавіў зноў жаўцякі зубоў, радасна-задаволены, што ўспомніў такое разумнае слова «атрафіруюцпа».

«3 Віленам бяда. Ш го ж такое магло здарыцца? Адкуль з’явіліся незразумелыя прывіды, якія бачыла? Галюцынацыі?.. Непадобна. Тады ш го? Што такое? Чаму менавіта мяне знайшоў Віленаў Дух дабрыні ў мільённым горадзе? Сярод соцень мільёнаў акон адшукаў тое, дзе ціхамірна сядзела я? — Нінка абаперлася локцямі аб краёк стала, паднерла далонямі падбародак. У крыху прыплюснутых вейкамі вачах ледзяніста застылі непаразуменне, глыбокі сполах, нават, можна было сказаць, і адчай.— Ён жа пакінуў мяне, збег. Уцёк, як забойца ад ахвяры. Чаму ж цяпер я патрэбна яму, ягонаму Духу?.. А ці па сваёй волі Вілен разлучыўся са мною? Можа, нечакана перад ім з'явілася больш моцная сіла, якая пераадолела ягоную волю, падпарадкавала і, закружыўшы ў здушлівых абдымках, пацягнула за сабою. Што ж рабіць мне. калі гэта так? Чым я магу дапамагчы светлай абалонцы Віленавага Духу? Чым, Божа ты мой найвялікшы і адзіны?»

«Адны нараджаюцца для святла, а другія — для вечнай цемры!» — зноў уварваўся басавіта-гнёткі голас у Нінчыны думкі. Толькі цяпер дзяўчыну не працяла холадам, на яе быц­цам вылілі вядро кіпеню. Твар загарэуся пякельнай чырванню, пот густымі драбнюткімі кроплямі выступіў па ўсім целе. у вушах шуганула хваля гарачага паветра.

— Вы пасядзіце, хлопцы, а я пайду прылягу. Нядобра сёння сябе адчуваю. Ці не скразнякі ўсяму віною?

— Кладзіся ў заднім пакоі. Там канапа, хоць і старэнькая, але не мулкая, пружыны пад бок яшчэ не ўпіраюцца. Удваіх якраз там памесціцеся,— падахвоціў Лёнік дзяўчыну.

— Адйачні, Нінулька,— падтрымаў і Юрка.— Мы пагамонім трошкі і таксама бай-бай ляжам. Іолькі не забудзься,— Юрка хітравата ўсміхнуўся,— кладзіся з краю, а я каля сцяны

выцягнуся. О’кей?

— Помню, помню,— адазвалася Нінка Смаляк ужо з прыхожай. Запаліўшы святло ў пакоі, яна агледзела старэнькія шпалеры на сценах. Яны некалі былі квяціста-зялёнымі, а цяпер глядзеліся аблезла-шэрымі. У дальнім левым куце ад уваходных дзвярэй перакошаная шафа ледзь трымалася на вывернутых ножках. Здавалася, што шафа варожа ашчэрылася напаўадчыненымі дзверцамі і скрынямі. Нязменныя паляўнічыя на просценькім дыванку віселі над канапай, хутчэй прыкры гай, а не засцеленай, карычневым пакрывалам. У пра­вым кутку, каля акна, вісела іконка, вобраз Спасіцеля.

Нінка, не задумваючыся, хутчэй падсвядома, стала на калені. перахрысцілася раз... другі... трэці. Пакланілася нізенька, да самай падлогі. Вусны зашапталі даўно забытую Гасподнюю малітву:

Ойча наш, іжа ясі на нябёсах! Ды свяціцца імя

Тваё, ды прыйдзе царствіе тваё, ды будзе воля

Твая, яка на небясі і на зямлі. Хлеб наш што

дзённы дай нам сёння; пакінь нам даўгі нашы,

як і мы пакідаем даўжнікам нашым; і не прывядзі

нас да спакусы, і выратуй нас ад нячыстага.

Амінь.

Госпадзі, як Ты жадаеш і як Сам ведаеш, памілуй мяне.

«Дапамажы і памілуй, Госпадзі, адзіны Уладар душ нашых. Грэшніка Вілена».

Нінка паднялася з калень, ёй падалося, што быццам вялікая і цяжкая ноша звалілася з яе акругла дзявочых плячэй.

Занядбаны і запушчаны пакойчык выглядаў цяпер неяк святлей і прывабней, быццам у ім, гэтым пакойчыку, хтосьці нябачны прыбраў і ўпарадкаваў. Апанаваная суцішнасць душы заспакоіла дзяўчыну, падбадзёрыла і дала імпульс для веры ў тое, што яна зможа дапамагчы Вілену, выратаваць з пасткі, у якую ён патрапіў.

— Усё ў руках Божых,— прашаптала Нінка і выключыла святло.

Канана жаласліва, наваг з непрытоенай буркатлівасцю зарынела, калі дзяўчына ўкладвалася спаць. Мулкая сінтэтычная падушка пад галавою была збіта ў камяк. Ад яе смярдзела даўнім тытунём, прэлай сырасцю. Хоць гэгага Нінка, па праўдзе кажучы, і не заўважыла, не надала асаблівага значэння. Ёй, маладой бамжысе, і не ў такіх месцах, на значна горшых анучах і дашчаных насцілах прыходзілася суцішна заплюшчваць вочы.

«Я ніколі не забывала цябе, Вілен. Кожны дзень ты быў са мною ў сэрцы. Няма крыўды на цябе, любы. Галоўнае: крышачку пачакай, пацярпі, і мы. як і раней, будзем разам. Мы неразлучныя на гэтай зямлі, лёсам звязаныя гугім вузлом. Ніхто яго не зможа развязаць, адзінае — рассекчы. Толькі ж рассекшы, мы, скрывавіўшы, сыдзем разам на вечны спакой. Вілен... ты мой адзіны... ты... Вілен... Вілен...»

Нінка сама не заўважыла, як магутны і ўсясільны бог сну Марфей агарнуў і закалыхаў яе...

Ясна і цёпла. Летні дзень. Сонца ўвабралася у самы зеніт. Высокі бераг рэчкі-балота з бруднай зялёнай тванню на вадзе. Кусты і дрэўцы вакол стаяць мёртвыя. Высахлая лістота даўно асыпалася. Патрэсканая кара на клёнах і дубках, ясенях і мала­дым вербалоззі. Вісіць яна дранымі шматкамі, гойсаецца гнілымі анучамі ў бязветранай і зіхаткой дзённай задушы.

Толькі цяпер Нінка заўважае, што сонца выгравае невялічкі пятачок берага. Тую мясціну, дзе яна сядзіць. А ўсё вакол. куды ні зірні,— суцэльная і густая, цёмна-карычневая, цягучая памарока. Выступы цемры, як быццам горныя вяршыні, зубчастыя і шпілістыя, акружаюць з усіх бакоў. Яны. відаць, баяцца яркага сонечнага святла, таму і не праглынулі яшчэ дзяўчыну. Нінка заўважае на адной з вяршынь цемры вялікую чорную птушку з распасцёртымі крыламі, выгнутая дзюба разяўлена, а голая, без пер'яў, галава ўвагнута ў міжкрылле. Птушка, здаецца, наважылася спікіраваць на дзяўчыну. Вось толькі штосьці перашкаджае ёй гэта зрабіць.

Але самае дзіўнае і незразумелае у тым, што Нінка анічагусенькі не баіцца. Яе не страшаць ні гэта рэчка-оалога, ні вострыя вяршыні густой цемры, яна нават не баіцца лазер­ных прыцэлау вачэй чорнай птушкі. Ды і чаго баяцца? Яе, Нінку, аберагае сонца, ягонае цёплае святло, кавалачак люстранога, яснага неба.

«Нінка, Нінка, дапамажы мне... Выратуй мяне... нас выратуй!» — мозгам дзяўчына ловіць адчайны голас. Адкуль ён даносіцца? Хго ўмольна нросіць яе дапамогі?

Дзяўчына напружвае зрок — нікога не бачна.

«Я тут. Паглядзі на багну, прама перад сабою!»

«Быццам голас Вілена... Але ж падобны і на гаворку прывіда-Духу з кухні»,— Нінка адчула. як у яе запяршыла, задзёрла ў горле. I тут дзяўчына заўважыла сапраўды Вілена. Так, Вілена. Хлопец знаходзіўся далекавата ад яе, пад самыя пашкі ў смярдзюча-бруднай гвані. Ён сіліўся, як не перарвецца, да светлага і сухога пятачка, на якім сядзела яна, Нінка. Тваньзаблытанымі косамі, каўтуном напаўзала на Вілена. чаплялася за голае цела хлопца, жывымі шчупальцамі ўзбіралася на плечы і грудзі.

«Божачкі мой, Вілен жа захлынецца! — жахліва здрыганулася Нінка.— Трэба падаць яму доўгі дубец. Няхай учэпіцца, а я ўжо буду цягнуць».

Дзяўчына захацела ўсхапіцца з прыгрэтай зямлі берага, але на яе плячах нібы ляжаў стопудовы і непасільны палатняны сяннік з каменнем. Цела не слухалася, ногі былі ватнымі, нават яна не магла паварушыць пальцамі рук.

«Госпадзі, што ж гэта такое? Я бяссільная. Вілен гіне ў мяне на вачах, а я, што дурнавагая лярва, анічым не магу дапамаг­чы! Вілен... Вілен!» — падпірае пад горла здушаны голас з грудзей, але не можа вырвацца з намёргва сцісну гых вуснаў. Не расчапіць іх, звяло сківіцы, замуравала.

Вялізная птушка ўзмахнула крыламі, выцягнула галаву і. нарэшце, сарвалася са скалы цемры над багнай. Яна, гэтая страшнаватая і. як падалося Нінцы, незямная, зайшлася рогагам і спікіравала на галаву Вілена. Мо хацела «дапамагчы»хлопцу, пазоавіць надзеі на выратаванне, даказаць і паказаць Нінцы, што яна бяссільная і дробненькая. як мошка. I не ёй, бамжысе, вырашаць лёс свайго каханага.

«Ен наш!» — чуе Нінка надтрэснуты і глухі голас, ад якога ледзянее галава, мозг, здаецца, сціскаюць абцугамі.

«Хлусіш, пачвара!»

«Хадзі і ты да яго»,— запрашае птушка. Яна завісла, быц­цам яе прышпільнулі, над галавою хлопца.

«Не, ляці ты сюды, да мяне, пад сонца. Што? Не хапае духу і смеласці?»

«Не хочаш быць разам з Віленам?»

«Хачу і буду. Але не ў халоднай і смярдзючай багне, не ў тваністым граху, а на сухой, угрэтай Божым Святлом зямлі».

«Лахудра, з кім сабралася цягацца?»

«Нінка, дапамажы!» — ловіць дзяўчына слабы імпульс голасу Вілена.

«Ну, давай жа! Чаго сядзіш, як капша? Чуеш, ён просіць. Ідзі да яго, падай руку»,— клекатлівы голас чорнай птушкі нагадвае шлюбны спеу бусла.

«Усявышні і бязгрэшны. Магутны і справядлівы Божа, дай мне і Вілену моцы. Дапамажы нам высгаяць. Госпадзі! — узводзіць Нінка вочы да сляпучага сонечнага дыска.— Пашлі. Божа, на галаву Вілена цёплы і светлы промень сонца, няхай ён разгоніць над любым цемру, дасць яму надзею. падтрымае у ім веру у святло і ў мяне як у жанчыну, якая не пакіне яго ні ў радасці, ні ў горы. Божа, ён жа столькі напакутаваўся і нацярпеўся раней, з самага свайго нараджэння. Не адступіся ад яго, Госпадзі!»

— Нінка, насунься на край. Гаварыў жа. што лягу каля сцяны,— Юрка п янавата рагагнуу.— Разамлела на мяккай пасцелі, як дзіцёнак, абаранкам сагнулася. Давай, давай яшчэ крышачку памкніся. Ты ѵся дрыжыш, малая. Нічога, зараз сагрэю. Абшчаплю і прыцісну да сэрца. Вось так,— Юрка прадзеу руку над спіну дзяўчыны, другой абшчаперыў праз плячо.— Ну, як? Цяплей стала? — спытаў на вуха Юрка.

Пінка Смаляк маѵчала. Яна усё яшчэ знаходзілася там. у дзіўным, страшным і незразумелым сне. Рэальнасць з цяжкасцю нрабівалася ў яе свядомасць.

— Вілен, я бачыла жахлівы сон. Вілен, ты ў баіне...