Помоги проекту - поделись книгой:
_Ավետիչ, գնանք․․․ թող ուրիշ մեկը դա անի․․․ գնացինք․․․
Բժիշկը նայեց թշնամական հայացքով։ Ուղղեց մեջքը․
_Ո՛չ մեկի՛ն չեմ թողնի մոտենալ նրան։ Ո՛չ մեկին։ Դու՛րս եկեք։
Աղջիկները, որ արձանացել էին դռան մոտ, շփոթված իրար նայեցին, ապա վարորդին։ Պողոսը պնդեց իրը․
_Ավետի՛չ, այսօ՛ր սա քո տեղը չի։ Գնա՛նք։ Թող մեկ ուրիշը գա աշխատանքը անի։
_Գնացե՛ք այստեղից։ Հեռացե՛ք… թողեք ինձ մենակ իմ աղջկա հետ։
Նա մոտեցավ կախիչից վերցրեց խալաթը, մոտեցավ սեղանին։ Ներկա եղողները քարացել էին։
_Ավետի՜չ…_շշնջաց օրիորդներից մեկը։
_Վերջապես այս օրն էլ գալու էր․․․ գիտեի, որ մի օր իմ ծանոթներից մեկը կհայտնվի այս սեղանին․․․ իմ հարազատներից մեկը․․․ բայց Արփիկը՜, այս տարիքում ու նման հանգամանքներում․․․ գոնե մեկը զգուշացներ․․․ երբ ոտքերը բացի՜․․․ աչքերս մթնեցին․․․ գնացե՛ք․․․ հաշվեցեք, որ ոչինչ չի կատարվել․․․մյուսներն էլ ինչ-որ մեկի հարազատներն են, ու ինչ-որ մեկի համար թանկագին․․․ սա սովորական աշխատանք է։
Նա աշխատում էր հուզմունքը ցույց չտալ։ Ու սովորականի նման անփույթ խալաթը նետել վրան ու անցնել գործի։ Նրա անթարթ հայացքից երբեք չէր խուսափում ոչինչ։ Քանի՜ դժվար գործ էր բացվել նրա փորձառու աչքերի շնորհիվ։ Բայց այս վայրկյանին այդ փորձառու աչքերը խուսափում էին նայել հերթական դիակի վրա։ Ուրեմն մարդիկ այսպե՞ս են զգում իրենց, երբ հերթը հասնում է իրենց մոտիկներին։
_Ես կմնամ, _ ձայնեց աղջիկներից մեկը։
Արդեն մոռացել էր, որ մենակ չի։ Գլուխը պտտեց նրանց կողմ։ Միշտ էլ ատել է, երբ իրեն խղճում են։ Սակայն հիմա այդ զգացմունքը կորցրել էր իր կծու համը։ Թող խղճան։
_Ընկեր Կարագյոզյան, դիակը դիահերձարան տարին ու արդեն առաջնային պատկեր կա_զեկուցեց ոստիկանը քննիչին։
Ծուռ ծնոտը այդպես էին մեջքի հետևից կոչում քննիչին, որի անունն էր Վաղինակ Կարագյոզյան։
_Ու՞…
Վաղինակը բևեռեց հայացքը երիտասարդ աշխատակցի վրա։
_Միայն մի անգամ են կրակել, գլխից։ Ուրիշ ոչ մի վնասվածք չունի։
_Ոչ մի՞,_հարցրեց պետը։
_Այո՛, ոչ մի։
Նարեկը չգիտեր ինչից սկսել։ Ոստիկանները փնտրում էին ամենուր։ Յոհաննեսը մեծ գումար էր խոստացել նրան ով ինչ որ տեղեկություն հայտնի Սահակի մասին։ Բայց երկու օր անցավ ու ոչ մի լուր։ Նարեկը տեղ չէր գտնում։ Հավաքվել էին բոլոր ծանոթներն ու հարազատները, չթողին ոչ մի անկյուն քաղաքում, բայց ապարդյուն։ Սոնայի վիճակը դեռևս ծանր էր։ Կրակել էին գլխին ինչպես և քրոջը, սակայն գնդակը անցել էր այնպես որ ուղեղին չէր կպել, սակայն ուրախանալու դեռ շուտ էր։ Յոհաննեսը ծանր էր տանում դստեր կորուստը, սակայն աշխատում էր ուժեղ լինել երբ տեսնում էր ինչպես է տառապում որդին։ Երկու օր էր անցել կատարվածից։ Այդ օրերն էլ երազ էին թվում։ Ոստիկանները հարցաքննում էին բոլորին օրը քսանչորս ժամ, անվերջ խուզարկում իրենց տունը՝ հանցագործության վայրը, ոտից գլուխ ստուգեցին գործարանի գործունեությունը։
Այս երկու օրը մնացին հյուրանոցում։ Չնայած հորեղբայրը շատ դժգոհեց։ Բայց ինքը չէր ուզում տեսնել ոչ մեկի։ Ոստիկանություն,հիվանդանոց ու ավերակ դարձած տուն…Ուշ գիշեր էր երբ գնաց հիվանդանոց։ Բուժքույրը խղճաց իրեն ու ոտից գլուխ հագցրեց համապատասխան հագուստ, տարավ Սոնայի մոտ։
_Երախտապարտ կլինեմ մինչև կյանքի վերջ,_ասաց նա հուզված ձայնով։
Աղջիկը ժպտաց ու մատը դրեց շրթունքներին։
_Սու՜ս…
Մտան վերակենդանացման բաժանմունք։ Նարեկը վերջապես տեսավ Սոնային, գունատ, խեղճացած ու մի բուռ դարձած… ի տարբերություն այն կինոների, որոնց մեջ հիվանդին միացված են հազար ձև տարբեր խողովակներ ու ինչ որ անհասկանալի թելեր, Սոնային այդքան տարօրինակ թելեր չէին միացված, գլուխն էր վիրակապված… Մոտեցավ կնոջը։ Բուժքույրը մնաց դռան մոտ։
_Սոնա՛… Սո՛ն… Սոնա, կյանքս ե՛ս լրիվ մոլորվել եմ…
Ուզեց համբուրել կնոջ այտը, բայց բուժքույրը չթողեց.
_Մի՛ դիպչե՛ք։
Նարեկը ետ քաշվեց։
_Սոնա՜…
_Արագացրե՛ք, պարո՛ն Սիրունյա՛ն, թե չե իմ գլուխը կպոկեն ձեզ այստեղ բերելու համար։
Նարեկը դարձավ կնոջը.
_Սոնա՛, չթողնես ինձ մենակ։
Վերադառնալով հյուրանոց տեսավ, որ հայրը չի քնել։ Երկու օրվա մեջ հայրը ծերացել էր քսան տարով։
_Հայրի՛կ, ինչու՞ չես քնել։
_Քունը երբեք է՛լ չի՛ գա՛ իմ աչքերին։
_Ոստիկանությունից չզանգեցին։
_Ո՛չ։
Նարեկը նստեց հոր կողքը։ Խոր շունչ քաշեց, ուժ չգտավ նայել նրան։ Հայրը ձեռքը դրեց նրա ուսին.
_Հու՛յսդ չկորցնե՛ս… եթե դու կոտրվես, ե՛ս էլ չկա՛մ…
Որդին ափերի մեջ առավ գլուխը։
_Երկու օր է լուր չկա որդուս մասին։ Նույնիսկ չգիտեմ կենդանի է նա հիմա՛… Գժվելու եմ արդեն… Սոնան այնտեղ… Արփի՜ն… խեղդելու եմ նրան ով դա արել է։ Դեռ մահվան մասին երազելու է…
Նարեկը կրճտացրեց ատամները ու սեղմեց բռունցքները։
_Արփի՜կս,_հայրը նորից հեկեկաց։ Արդեն երկու օր է նա ողբում էր դստեր մահը։ _Ինձ նույնիսկ չթողեցին նրա մոտ։ Ես չկարողացա նորմալ տեսնել զավակիս… չկարողացա գրկել իմ Արփիկին։ Նարեկ ու՞մ վատություն եմ արել… ու՞մ ի՛նչ եմ արել որ այսպես պատժվում եմ։
Նարեկը չգիտեր ինչ պատասխաներ։ Հարցեր ինքն էլ ուներ լիքը։ Հարցեր ու միայն հարցեր…
Ժամը երեքն անց էր, երբ պառկեց, որ քնի։ Դա էլ արեց որ հայրն էլ մի քիչ հանգստանա։ Փակեց աչքերը, ու հոգնածությունից շուտով ընկղմվեց խոր քնի մեջ։ Մղձավանջային երազների գիրկն ընկավ։ Ինքը տանն էր։ Շուրջը լիքը ահավոր վիթխարի հրեշներ էին։ Մեկը վազում էր Արփիի հետևից… ահա բռնեց օրիորդի մազերից ու քարշ տվեց հատակին, սկսեց հարվածել ոտքերով։ Ինքը վազեց, որ փրկի քրոջը, բայց վազում էր հա վազում չէր մոտենում, գոռում էր, գոչում… մեկ էլ արյունլվա քրոջ կողքին հայտնվում է Սոնան, բայց և նրան են քաշքշում սրիկաները… մեկ էլ հայտնվեց ննջասենյակում․․․ օրորոցին մոտենալ չէր լինի․ սևացել էր հրեշներից․․․ շրջապատել էին որդուն․․․ Սահա՜կս․․․ նետվեց դեպի տղան, բայց վայրկյանում հրեշները միաձուլվեցին կազմելով հսկա գազան․․․ ահա՜, այդ գազանը հանեց ատրճանակը ու կրակեց… կրակեց իրեն… խոր ցավ զգաց ու խավարած աչքերով ընկավ… ականջին հասավ կնոջ ճիչը… ու աչքերը փակվեցին։ Նարեկը ցցվեց ու քրտնած արթնացավ։ Սրբեց երեսը։ Սոսկաց երազից… նստեց անկողնում։ Նայեց ժամացույցին։ Հինգն էր։ Երկու ժամ էլ չի քնել։ Արդյոք ի՞նչ է կատարվում իր որդու հետ։ Ու՞ր է… ու՛ր է իր որդին։ Գրկեց բարձը ու սեղմեց դեմքը նրան, որ կողքը պառկած հայրը չլսի գոռոցը։
․․․․․
Սոնան մի սպիտակ սենյակում էր։ Շատ լուսավոր ու ընդարձակ սենյակ էր։ Բայց չկար ո՛չ դու՛ռ, ո՛չ էլ պատուհա՛ն։ Նայեց կողքերը… ու՞ր է ինքը։ Ու՞ր է Նարեկը… Սահակը… ինչու՞ չի լսում որդու ձայնը։ Նայեց շուրջը։ Ո՜չ, ինքը երբե՛ք այստեղ չի եղել։ Վազեց դեպի աջ կողմ։ Ծեծեց պատը։ Բայց օ՜ զարմանք, պատը փափուկ էր։ Ու երբ ինքը հարվածեց նորից, պատը կարծես մի սալիկ դարձած ընկավ։ Բացվեցին կանաչապատ տարածքներ։ Սոնան դուրս վազեց։ Նոր նկատեց, որ ինքը բոբիկ է ու հագին կարմիր շրջազգեստն է, որը հագնում էր աղջիկ ժամանակ ու այն վաղուց մաշվել էր, հագնելու անպիտան։ Բա ոտքերը ինչու՞ բոբիկ են։ Բայց չէր մրսում։ Շուրջը ծլվլում էին թռչունները։ Սոնան ճանաչեց այս տեղը։ Իրենց գյուղի աղբյուրի մոտ է։ Քրոջ հետ մեծացել են այստեղ։ Ի՞նչ է անում ինքը այստեղ։ Ինչպե՞ս է հայտնվել այստեղ։ Ո՞վ է բերել։ Ինչու՞ ոչինչ չի հիշում։
Քայլեց առաջ։ Բայց ինչու չէր զգում հողը, խոտը, ծաղիկների բուրմունքը… Ականջին հասավ մեկի ձայնը։ Մեկը երգում էր։ Նազիկը՞… իր մահացած քույրը… Չի՛ կարո՛ղ պատահել։ Ցնորք է։
Առջևում կոճղի վրա մեջքով դեպի Սոնան նստած էր մի օրիորդ։ Երկար շեկ մազերով, գլխին ամառային գլխարկ, կանաչ շրջազգեստով… Սոնայի շունչը կտրվեց… բայց ինչպե՞ս… չէ որ Նազիկը արդեն տաս տարի է ինչ մահացել է։ Բայց ուրեմն ո՞վ է առաջը նստողը։ Իսկ նստողը անվրդով երգում էր։ Սոնան տագնապը սրտում շրջանցեց կոճղը ու կանգնեց նստողի դիմաց։ Կանգնեց ու արձանացավ… հազիվ էր պահում իրեն, որ չընկնի։ Սիրտը երևի դուրս կգար կրծքից, հենարան էր պետք, ընկնելու էր, եթե չբռներ ծառի ճյուղից։ Քույրն էր, կենդանի ու անվնա՛ս, նույնը ինչպիսին էր տաս տարի առաջ։ Նազիկը դադարեց երգել։
_Նազի՞կ, Նազի՞կ, Նա՜զ....
_Սոնա՞,_պակաս զարմացած չէր նաև քույրը։ Ապշած նայում էր ու չէր հասկանում թե որտեղի՞ց է Սոնան այստեղ։
_Նազի՛կ, քույրի՛կս։ Դու կենդանի՞ ես։ Բայց ինչպե՞ս։
Սոնան մղվեց դեպի քույրը, մոռացած որ անիրական է նրա կենդանությունը։
_Չմոտենա՛ս…
Աղջիկը ոտքի ցատկեց ու արագ քայլերով հեռացավ։ Քույրն էլ բոբիկ էր։
_Նազի՜կ, Նազո՜… մի՞թե մոռացել ես ինձ, քույրի՛կս… ի՞նչ ես անում այստեղ։Բա ե՛ս ինչպե՞ս եմ հայտնվել այստեղ, չեմ հիշում։
Սոնան վազում էր քրոջ հետևից։ Բայց չէր կարողանում հասնել։ Վերջապես քույրը վերցրեց մի քար ու շպրտեց Սոնայի վրա։ Բայց քարը անցավ գլխի կողքով։
_Նազի՛կ, ի՞նչ ես անում։ Մի՛ փախչի՛… ես կարոտել եմ քեզ, արի խոսենք։ Մենք մտածում էինք թե դու մահացել ես… մենք թաղել ենք քեզ տաս տարի առաջ․․․ ինչ հրաշք է սա՛․․․
_Հեռացի՛ր, չե՛մ ուզու՛մ տեսնել քեզ,_Նազիկը կռացավ վերցրեց մի քար ևս։
_Բա մայրի՞կը, նա գիտի՞, որ դու կենդանի ես։ Նազիկ ինչպես նա կուրախանա… չեմ հավատում աչքերիս… ինչպե՞ս… Նազիկ ինչպե՞ս… բացատրի՛ր․․․
Սոնան շունչ քաշեց ու հևաց։ Վաղուց չէր վազել։ Փորի աջ կողմը ծակեց, ափով սեղմեց ու կկոցեց աչքերը։ Նազիկը կանգնել էր մի քանի քայլ հեռու։ Ու չէր շարժվում։ Նա ուշադիր զննեց Սոնային։
_Սոնա՛, չգաս հետևիցս… մնա՛ այստեղ…
_Բայց ինչու՞… գնա՛նք տու՛ն։
_Դու՛ գնա… դու՛ գնա՛… գնա՛ այստեղից, Սոնա՛…
_Բայց ինչու՞… ես կարոտել եմ քեզ…
Այս խոսքերի վրա Սոնան վազեց դեպի քույրը ու գրկեց նրան։ Քրոջ կենդանության փաստից խենթացած, մոռացել էր բազմաթիվ հարցերը, որ հուզում էին իրեն։ Ջերմությամբ գրկեց Նազիկին։ Բայց ստացավ թշնամական պատասխան։ Նազիկը վանեց նրան ու հարվածների տարափ տեղաց Սոնայի հանդեպ։ Նազիկը չէր նայում ու՛ր է խփու՛մ, դեմքի՛ն, գլխի՛ն, մարմնի՛ն…
_Նազի՜կ․․․ ի՞նչ ես անում։
Սոնան ծածկեց դեմքը։ Բայց քույրը չէր դադարում, քանի գնում հարվածում էր ավելի ուժեղ։ Հրեց գցեց հողին։
_Նազի՜կ, մի՛ արա… Նա՛զ, ցավեցնում ես…
_Քեզ ասացի՛, կորի գնա՛…
Նազիկը ճանկեց մի քար խոտերի միջից ու սկսեց կատաղած հարվածել Սոնայի գլխին։ Սուր ցավից Սոնան կծկվեց ու ինչ ուժ ուներ հարվածեց քրոջը։ Բայց Նազիկի մեջ վիթխարի ուժ էր հայտնվել։ Խփում էր հա խփում, մինչև Սոնան արյունլվա չեղավ ու կորցրեց գիտակցությունը։ Նրա աչքերը փակվեցին ու ուղեղը ընկղմվեց խավարի մեջ։
․․․․․
Երբ Նարեկը մտնում էր դիահերձարան, հեռախոսին զանգ եկավ։ Վախը սրտում նայեց թե ով զանգում։ Հիվանդանոցից էր։ Բարձրացրեց ու սեղմեց շրթունքները որ կարողանա դիմանալ եթե վատ լուր հայտնեն։
_Ալո, պարոն Սիրունյա՛ն, ես եմ Արինկան։
Այն բարի բուժքույրն էր։
_Հասկացա՛… ի՞նչ կա… Սոնայի հետ ամեն ինչ կարգի՞ն է…
_Հիմա այո…
_Այսի՞նքն…
_Կլինիկական մահ է անցկացրել։ Բժիշկները զոռով են փրկել։ Հիմա վիճակը կայուն է, բայց ծանր։
Նարեկը այնքան հոգնած էր, որ եթե ասեին որ կինը մահացել է երևի ոչինչ չէր զգա, ու կլիներ միևնույն… արդեն երրորդ օրն է ինչ ինքը որդուց ոչ մի տեղեկություն չունի։
_Լավ պարոն Սիրունյան, պարտավոր էի հայտնել ձեզ։ Եթե ինչ որ փոփոխություններ լինեն ձեզ տեղյակ կպահեմ։
Նարեկը նույնիսկ քաղաքավարություն չունեցավ շնորհակալություն հայտնել։ Անջատեց հեռախոսը, դրեց գրպանը ու առաջացավ, հասավ հարկավոր դուռը ու ծեծեց, ապա բացեց։
_Կարելի՞ է։
Սեղանի մոտ բաժակը ձեռքին կանգնած տղամարդը սուրճ էր խմում և ձեռքով արեց։
Նարեկը մտավ փոքրիկ աշխատասենյակը։ Բացի բաժակով տղամարդուց այնտեղ կային ևս երկու տղամարդ։ Նարեկը բարևեց։
_Ի՞նչ հարցով եք եկել,_հարցրեց բաժակով տղամարդը ու գնաց նստեց սեղանի մոտ։
Ի՞նչ հարցով։ Նարեկի արյունը գլուխը խփեց։ Ի՞նչ հարցով… իր տասնվեցամյա քրոջ դիակը հավի նման կտրտեցին ու թողին։ Անտեր անտիրական գցել են այստեղ խոնավ ու հոտած նկուղում։ Ոչ կարգին մի բան ասացին, ոչ էլ տալիս են։
_Ի՞նչ հարցով,_բղավեց նա,_երեք օր է անցել, ոչի՛նչ ասել չեք կարող։ Ոչ տալիս եք քրոջս, ոչ էլ բան ասում…
_Հանգստացեք երիտասա՛րդ, թե չէ ձեզ դուրս կհանեն այստեղից,_հանգիստ արտասանեց նույն տղամարդը ու շարունակեց ըմպել իր սուրճը։
_Հանգստացե՜ք․․․ դու՛ք ասում եք ինձ հանգիստ մնալ… բայց ինչպե՞ս, ինչպե՞ս մնամ հանգիստ, եթե քրոջս սպանել են, կինս մահամերձ հիվանդանոցում է, իսկ որդիս չկա՛…
Խլեց սուրճի բաժակը ու շպրտեց պատին։ Ապա ոտքի մի հարվածով տակնուվրա արեց աշխատասեղանը։
Ոստիկանության բաժնում նստած էր, երբ եկան հորեղբայրը և իրենց փաստաբանը։ Նույնիսկ չնայեց նրանց։ Չէր ուզում ոչ մեկի դեմքը տեսնել։ Հորեղբայրը ոչինչ չասաց։ Բայց երևում էր, որ սաստիկ բարկացած էր։ Միայն նրա ու փաստաբանի օրոք իրեն չձերբակալեցին։
Մեքենայում նրանք երկար ժամանակ լուռ էին։ Մինչև հորեղբոր համբերությունը հատվեց։
_Ի՞նչ ես անում, Նարո՛,_անհանգիստ շունչ քաշեց,_փոխանակ խելքդ գլուխդ հավաքես ու փորձես գտնել ելք… դու նոր պրոբլեմներ ես ստեղծում…
_Հորեղբայր մի սկսի։ Չեմ ուզում քարոզներ լսել… հիմա ամենաքիչը ուզում եմ լսել դաստիարակչական դասեր…
_Լավ… ոչինչ չեմ ասի… հաց կերե՞լ ես։
_Չեմ հիշում։
–Հիմա մեր տուն կգնանք, Օֆիկը սպասում է։
_Ո՛չ, տար ինձ հյուրանոց։ Հայրիկն էլ այնտեղ է։
Поделиться книгой: